Anlamlı Hikayelerimiz
Anlamlı Hikayelerimiz - Pusulayı şaşırmak
ESKİ VALİLERDEN birisi afyon tiryakisiymiş. Afyon yutmadıkça kendini toparlayamaz ve hiç bir işe ba-kamazmış. Bu yüzden yuvarlak afyon kutusuna 'pusula' dermiş.
Bir gün adamın birisi kendisine bir dilekçe vermek üzere hükümet konağına gelmiş ve Vali'yi selâmlarken cebinden afyon kutusunu düşürmüş. Meğer dilekçe sahibi de afyonkeş bir adammış. Kabahati meydana çıktığı için Vali'den korkup titremeye başlamış.
Vali ise, adamın halini anladığından, kâtibine:
"Adamcağız pusulayı şaşırdı. Derdini öğren, kutusunu topla" diye emir vermiş. Zevkdaşı olan adamın isteğini yerine getirmiş ve afyonunu iade etmiş.
Bu deyim, zor bir durum karşısında ne yapacağını şaşırmak mânâsında kullanılır.
Anlamlı Hikayelerimiz - Rahmet okutmak
HIRSIZIN BİRİ GÜN GELİP, ihtiyarlamış ve nihayet hastalanıp yatağa düşmüş. Öleceğini anladığından,
Allah'a yalvarmağa başlamış:
"Allah'ım, öleceğime gam çekmiyorum. Fakat ömrüm boyunca hırsızlıkla geçindim. Şunun bunun canını yaktım. Ben bu kadar günah ile senin huzuruna ne yüzle çıkacağım? Hesap vermeye nasıl geleceğim?
Dünyada herkes benim arkamdan lanet okuyacak, sen beni affet Allah'ım..." diye yalvarıyormuş.
Hırsızın, delikanlı bir oğlu varmış. Babasının yatağının baş ucunda bu yakarışı dinlemiş ve babasını teselli etmiş:
"Baba, sen hiç merak etme. Ben seni her gün rahmetle andıracağım. Yüreğin rahat olsun..."
Birkaç gün sonra babası ölmüş. Evin geçim yükü oğlunun omuzlarına yüklenmiş. Haylaz oğlan başlamış babasının mesleğini devam ettirmeye...
Fakat öyle merhametsizce ve öyle gaddarca ev so-yarmış ki, girdiği evde iğneden ipliğe ne varsa hepsini siler süpürür, torbasına doldururmuş.
Eşyası dibinden süpürülmüş olan ev sahipleri, sabahleyin uyandıkları zaman, tamtakır kalan evde, ele alacak bir bardak bile bulamayınca, ne yapacaklarını bilemezlermiş.
Şehirde herkes bu yeni hırsızdan yaka silker birbirlerine dert yanarken:
"Yahu, babası da hırsızdı ama, yine Allah rahmet eylesin insaflı adamdı. İhtiyacı kadar bir şeyler alıp çıkardı. Lâkin bu mel'un oğlan, girdiği evi kökünden kurutuyor..." derlermiş.
Bu deyim, kötü birisinin ardından daha kötüsünün gelerek öncekini aratması mânâsında kullanılır.